De aandrijving is het systeem dat ervoor zorgt dat een machine beweegt. Dit is de motor. In de treinwereld zijn er verschillende soorten aandrijving die worden gebruikt. Er zijn vier of vijf manieren waarop een trein kan worden aangedreven. De diesel elektrische methode is een kruising van technieken. Vaak deelt men diesel elektrische onder diesel in. Omdat de werking dermate anders is, is deze methode hier als een losse manier van aandrijving opgenomen.

In de beginjaren van de trein was dit de enige manier van aandrijving. Grote stoomlocomotieven trokken de treinen de hele wereld over. Stoomlocomotieven gebruiken stoomkracht om met een behulp van zuigers de wielen aan te drijven.

Ik ben dol op stoomlocomotieven er is dan ook meer info over. Ik kan iedereen ook aanraden om eens met een stoomtrein mee te gaan. Desnoods in de Efteling, hoewel die tegenwoordig op stroom rijden en doen alsof ze stoommachines zijn. Eigenlijk zoals op een modelspoorbaan ook het geval is.

Stap in de wereld van stoom.

Een diesel locomotief gebruikt dieselolie gebruikt als brandstof. Dieselolie is een vloeibare brandstof. Vergelijkbaar met kerosine en benzine. In een motor zal de brandstof onder druk vanzelf ontbranden. Deze ontbrandende dieselolie zal een zuiger in beweging zetting. Deze is verbonden met een as, welke zal gaan draaien.

In sommige locomotieven is deze as direct verbonden met de wielen. Een een-op-een overbrending. Vaak zitten er diverse tandwielen en kettingen tussen om de beweging om te zetten naar de wielen, de versnellingsbak.

Deze diesel variant gebruikt ook een diesel motor. Deze staat continue op een optimaal toerental te draaien. Er is hier echter geen overbrenging van de kracht op de wielen. Aan de dieselmotor zit een generator, die wekt stroom op. Met deze stroom worden elektrische motoren aangedreven die de wielen aandrijven.

Net als bij Diesel gebruikt ook een dieselelektrische locomotief dieselolie als brandstof. De ontbrandende dieselolie zal een zuiger in beweging zetting. Deze is verbonden met een as, welke zal gaan draaien. Tot zover gelijk aan Diesel. Nu zit er aan de as geen wiel if versnellingsbak, maar een generator. Deze zet de beweging van de as om in elektriciteit. Aan boord van de trein zitten enkele grote accu's die de stroom kunnen opslaan. Met de stroom worden dan de wielen aangedreven.

Een dieselelektrische motor heeft dus eigenlijk 2 krachtbronnen. Een dieselmotor en elektrische motoren. Dit lijkt op het eerste gezicht erg inefficient. In de praktijk valt dat reuze mee. Een dieselmotor heeft namelijk een bepaald toertal waarop deze het meest efficient werkt. Op dat toerental zal de energie die in de dieselolie zit opgeslagen zo optimaal mogelijk worden omgezet in elektriciteit. Bij de opslag in de accu's en het in gang brengen van de elektromotoren gaat maar weinig energie verloren. Al met al werken dieselelektrisch motoren veel zuiniger als conventionele diesel motoren.

Een elektrische locomotief is een locomotief die elektriciteit gebruikt als krachtbron. Speelgoedtreintjes hebben vaak een paar batterijgen onderin. Er zijn ook treinen in het grootspoor die met batterijen/accu's werken. Meestal krijgt een trein stroom via de bovenleiding. De stroom gaat via de bovenleiding naar de trein. Omdat bij elektriciteit altijd een stroomkring nodig is (stroom heen en stroom terug) moet de stroom ook weer verder kunnen. Hiervoor gebruikt men in het grootspoort de spoorrails. Hierdoor kan er een stroom kring worden gemaakt.

Jouw modelbaan kan op batterijen werken of op stroom. Je kunt het ook via de bovenleiding doen. Dat is echter erg onderhouds- en storingsgevoelig. Daarom zijn er twee andere gangbare manieren. Bij de eerste gebruikt men een rail voor de heenstroom en de andere rails voor de terugstroom. Dit noemen we 2-rail. De andere methode is 3-rail. Bij rails die hiervoor geschikt is, loopt er een extra rails tussen de beide gangbare rails. Nou ja, die midden rails loopt er niet meer echt, tegenwoordig is die vervangen door heel veel kleine contactpunten, zoveel dat er continue geleiding is. Marklin en daaraan verbonden merken gebruiken 3-rail. De andere merken eigenlij allemaal 2-rail.

Naast het onderscheid tussen 2-rail en 3-rail is er ook het verschil tussen gelijkstroom en wisselstroom.

Net als bij dieselelektrisch staat hier een motor continue te draaien om elektriciteit te genereren. De turbine vergelijkbaar met de motor van een straalvliegtuig. Met de stroom worden de elektromotoren aangedreven.

Met de kracht van de gasturbine motor zal alektriciteit worden opgewekt. Deze kan in accu's worden opgeslagen voor de aandrijving van elektromotoren welke de wielen aandrijven.

Een gasturbine motor bestaat uit drie hoofdonderdelen, de compressor, de verbrandingskamer en de turbine. De compressor drukt de aangezogen lucht samen (comprimeren). In de verbrandingskamer komt hier brandstof bij en ontstoken. Het ontstane hete gas expandeert (zet uit) in de turbine. De turbine drijft de compressor aan voor het opwekken van stroom. Soms zit hierachter nog een lagedruk installatie om de resterende energie nog te gebruiken voor een 2e compressor.

De stroom van de compressors gaat naar de accu's. Met de stroom worden dan de wielen aangedreven.

Ook een gasturbine motor heeft dus eigenlijk twee krachtbronnen. De gasturbine motor en elektrische motoren. Er zijn enkele treinen gebouwd met een gasturbine motor. Helaas bleken deze treinen minder efficient als men had verwacht. De meeste gasturbines zijn inmiddels vervangen door dieselelectrischemotoren.