Partikels - Introductie
Partikels zijn kleine woordjes die in een zin staan en die zelf eigenlijk geen betekenis hebben, maar wel iets betekenen voor de rest van de zin. Een partikel heeft ook geen directe vertaling naar het Nederlands, het is een sturende toevoeging. Ik de vertalingen zetten we de partikels hier op puntHooft tussen blok haken om duidelijk te maken dat het om een partikel gaat.
Er zijn verschillende soorten partikels, de meest gebruikte zijn:
[vraag-partikel]
Uitleg
Het [vraag-partikel] is een enkel karakter
. Het pinyin woord ervoor is
ma
. Je ziet dat er geen accent op staat. Door het [vraag-partikel] aan het einde van een zin te zetten, zal de gehele zin een vraag worden. Een
ja/nee
-vraag. Een ja/nee vraag is een vraag waarop enkel ja of nee als antwoord kan komen.
Een vraag waarop meerdere antwoorden kunnen komen, is een
open vraag
. Vaak zijn dat vragen met vraagwoorden als wie, wat, waar, hoe etc.
Bij open vragen gebruik je het [vraag-partikel] niet. Dan gebruik je een van de vraagwoorden. Dat is ook wel logisch, want je wilt immers weten
wie
het heeft gedaan, en
waar
en
hoe
etc. Komen we nog op.
Gebruiken
We gaan nu het [vraag-partikel] gebruiken. Je zult zien dat we het enkel achteraan de zin hoeven toe te voegen, om de gehele zin te veranderen. Om er een vragende zin van te maken.
Als je in een auto zit dan kun je zeggen
ik rijd
. In het Chinees is dat
wǒ kāichē
. Gewoon letterlijk hetzelfde
ik rijd
.
Als er een groep om de auto heen staat en jij weet niet of jij moet rijden, dan vraag je in het Nederlands
Rij ik?
. In het Nederlands maak je de zin vragen door het werkwoord vooraan te zetten. Dat gaat in het Chinees dus anders, als het een ja/nee vraag is.
我开车
wǒ kāichē
ik rijd

我开车吗?
wǒ kāichē ma?
rij ik?

Het karakter
is opgebouwd uit
kǒu
wat staat voor
mond
. Het rechterdeel is de radicaal van het karakter.
staat voor
paard
staat voor
lepel
. Letterlijk vertaald dus
mond paard
. Samen vormen ze dus het karakter
. Het gebruik van
mond paard
lijkt vreemd, maar is dat niet helemaal.
mond
geeft aan dat het te maken heeft met spreken. De
paard
is de fonetische component die zorgt voor de klank.
De letterlijke vertaling van die laatste zin is:
ik rijd [vraag-partikel]
. Door het toevoegen van het [vraag-partikel] zal de gehele zin een vraag worden. In het Nederlands natuurlijk
rij ik?
Als je het [vraag-partikel] toevoegt, dan blijft meestal de rest van de zin hetzelfde, het is alleen opeens een vraag geworden. Een ja/nee vraag, dus. Er kan enkel een
ja
of een
nee
als antwoord worden gegeven.
Voorbeeld
Ander voorbeeld. Op de meeste plaatsen (musea, speeltuinen, zwembaden, pretparken) is het duidelijk:
kinderen hebben korting
. Letterlijk vertaald is dat
Értóng yǒu yōuhuì
. Hierbij is gewoon woord voor woord vertaald. Dit is geen vragende zin, het is gewoon een opmerking.
Maar misschien ben je onbekend en wil je weten of kinderen korting hebben? In het Chinees hoeven we dan enkel het [vraag-partikel] toe te voegen aan de vorige zin. Dan zal de zin vragend worden:
Hebben kinderen korting?
. Of in het Chinees
Értóng yǒu yōuhuì ma?
De letterlijke vertaling hiervan is: kinderen hebben korting [vraag-partikel]. Een hele snelle manier om een vraag te maken. Handig!
[bezit-partikel]
Uitleg
Sommige mensen zijn erg bezitterig. Op hun auto, hun vrouw of hun zitplaats op de tribune bij een voetbalclub. Het [bezit-partikel] geeft aan dat iets van iemand is. Het Chinese karakter ervoor is
en in pinyin
de
.
Gebruiken
Om bezit aan te duiden heb je twee dingen nodig:
De
eigenaar
is degene van wie het
onderwerp
is. Ik heb voor Sinterklaas een voetbal gekregen. Het is dus
mijn voetbal
. In het Chinees is er geen woord voor
mijn
, je gebruikt hier het [bezit-partikel]. Hiermee zegje eigenlijk
ik [bezit-partikel] voetbal
. Een
voetbal
is een
zúqiú
.
Voorbeeld
我的车
wǒ de chē
mijn auto

妈妈的车
māmā de chē
mama’s auto

我的妻子
wǒ de qīzi
mijn vrouw (echtgenoot)

我的眼睛
wǒ de yǎnjing
mijn ogen

Het karakter
is opgebouwd uit
bái
wat staat voor
wit
. Het rechterdeel is de radicaal van het karakter.
sháo
staat voor
lepel
. Letterlijk vertaald dus
witte lepel
. Samen vormen ze dus het karakter
. Het gebruik van
witte lepel
lijkt vreemd, maar is dat niet helemaal.
wit
staat ook voor
zuivers, eigendom of helderheid
. De
lepel
is de fonetische component die zorgt voor de klank.
Er zijn een aantal situaties dat je het [bezit-partikel] mag weglaten. Dit is bijvoorbeeld het geval bij hele hechte relaties, zoals in
mijn moeder
.
我妈妈
wǒ māma
mijn moeder

Het is echter niet verkeerd om het [bezit-partikel] dan toch te gebruiken. Dat is dan meer een kwestie van stijl en smaak. Als je het niet gebruikt, is het wat informeler, wat gemakkelijker. Als je het wel gebruikt dan heb je het formeel en duidelijk over de relatie.
Nieuwe woorden
ma
[vraag-partikel]

de
[bezit-partikel]

kāi
rijden

chē
auto

儿童
értóng
kinderen

优惠
yōuhuì
korting

足球
zúqiú
voetbal

shū
boek

Oefenen
Druk op de knop hieronder om deze woorden te oefenen.
Oefenen