Weerstand - Introductie
Een weerstand dient om de doorgang van elektrische stroom te bemoeilijken, hij geeft immers weerstand. Als je met heel veel mensen tegelijkertijd door een deur wilt dan gaat dat ook niet handig. De weerstand heeft een spanningsval tot gevolg.
Er is volgens de wet van Ohm een vaste verhouding tussen de aangelegde spanning en de stroom die vloeit. De weerstand geeft aan in welke mate de stroom hinder ondervindt.
In mijn starter kit zitten weerstanden van 220 ohm, 1 kohm en 10 kohm. Er zijn weerstanden met allerlei denkbate maten.
Op iedere weerstand staat een kleurcode. Deze geeft de waarde van de weerstand aan. Eigenlijk zijn er 3 soorten weerstanden. Weerstanden met 4 ringen, weerstanden met 5 ringen en met 6 ringen. Weerstanden met 6 ringen heb ik nog niet in gebruik gezien. Dus die komen in het verhaal even niet voor.
Voor deze weerstand zijn de kleuren van links naar rechts: Blauw - Groen - Zwart - Goud - Bruin.
We zien 5 ringen met kleuren. Vanaf links zijn de eerste 3 ringen dan aanduidingen voor de sterkte. De eerste ring honderdtallen, de tweede ring de tientallen en de derde ring de eentallen. In onderstaande tabel zie je dat blauw 6 is, bij honderdtallen dus 600. De tweede ring is groen, wat 5 is, en bij tientallen dus 50. De derde ring is hier zwart, wat een 0 is.
Waarde van de weerstand is dus 600 + 50 + 0 = 650.
Soorten
De kleur van de weerstande maakt niet uit, meestal is dat cremekleurig en/of blauw. De kleur van de ringen maakt wel uit.
Waarde
De kleuren op de weerstand vertellen veel over de weerstand. De gebruikte kleuren zijn: zwart - bruin - rood - oranje - geel - groen - blauw - paaurs - grijs - wit - goud en zilver.
Bij een 4 ringen weerstand, geven de eerste 2 ringen de waarde aan. De eerste is het tiental, de rechtse is het eental. Deze waarde tellen we bij elkaar op.
               waarde    waarde
               1e ring   2e ring    eindwaarde

blauw geel         60        4          64
bruin zwart       10        0          10
grijs paars       80        7          87
Bij een 5 ringen weerstand, geven de eerste 3 ringen de waarde aan. De eerste ring het hondertal, de tweede ring het tiental en de derde ring het eental. Deze worden bij elkaar opgeteld.
waarde  waarde  waarde  honderd
               1e ring   2e ring   3e ring    eindwaarde

rood wit blauw     200        90        6          296
geel geel paars  400        40        7          447
grijs paars wit  800        70        9          879
Multiplier
De een-na-rechtse kolom is de
multiplier
. De waarde die we hierboven hebben berekend, zal met een andere waarde worden vermedigvuldig. Dit kan met een (1x) zijn, maar ook met 10, 100, 1000 etc.
Het is ook mogelijk om met 0,1 en 0,01 te vermedigvuldigen. Hiervoor zijn de kleurcodes zilver en goud.
Door de multiplier zullen er altijd nullen bijkomen of afgaan.
Tolerantie
Er zit een verschil in kwaliteit van de weerstanden. Dit geeft de meest rechtse ring aan. De waarde hiervan loopt van 0,05% tot en met 10%.
In de kleurcodering zitten hier wat kleuren die niet worden gebruikt.
Goud met 5% en zilver met 10% zijn hier gangbare waarden.
Rekenhulp
Om het leven voor je gemakkelijk te maken hebben we hier op punthooft een handige rekenhulp gebouwd.
Voorbeeld
Hieronder enkele weerstanden met de toelichting hoe de waarde hiervan te berekenen. De meeste weerstanden hebben een of meerdere zilver of goudkleurige ringen. Zorg ervoor dat deze zo ver mogelijk naar rechts zit. Dan begin je aan de juiste kant met het bekijken van de kleuren, dat doe je van links naar rechts, de gouden en/of zilveren zitten dan dus achteraan.
Op deze weerstand zie je 4 strepen. Van links naar rechts oranje - oranje - oranje - goud. De eerste 2 geven de waarde aan. De eerste ring is oranje, dat heeft de waarde 3, omdat het een 4-ring weerstand is, heeft de eerste ring een tiental waarde: 30. De tweede ring, is weer oranje, nu: 3. Samen is dat 33. De 3e ring is weer oranje, nu voor de multiplier, dat is 1 Kohm. De gouden ring geeft aan dat de tolerantie 5%. Totaal 33 Kohm met tolerantie +/- 5%
Laat je hier niet gek maken voor de blauwe kleur van de weerstand. Die kleur is niet van belang voor de bepaling van de waarde. Ook nu zie je 4 strepen. Van links naar rechts rood - zwart - blauw - goud. De eerste 2 geven de waarde aan. De eerste ring is rood, de tweede ring is zwart. Rood = 2, dus het tiental is 20, blauw is 0, dat maakt samen 20. De 3e ring van de multiplier is blauw, dat wil zeggen Mega Ohm. De gouden ring geeft weer een tolerantie van 5%. Totaal 20 Mohm met tolerantie +/- 5%
Ook hier een blauwe weerstand, nu met 5 ringen. Van links naar rechts bruin - groen - zwart - zilver - bruin. De eerste 3 geven de waarde aan. De eerste ring is bruin (1 met een hondertal maakt 100), de tweede ring is groen (5 met een tiental maakt 50), de laatste ring is zwart (0), samen geeft dat 150. De multiplier is zilver, 0,01x De uitkomst hiervan is 1,5 Ohm. De tolerantie is nu bruin, wat +/- 1% is.
Probeer het zelf eens! De kleuren zijn rood - paars - bruin - goud.